7 september 2020. Lucas Mariën.

Een bekende historicus uit A. reklameert omdat wij te laatdunkend over zijn vakgenoten gesproken zouden hebben.

‘Wat wil je, als je niets onderneemt tegen lieden die je permanent belachelijk maken? Niet alleen dat zekere nationale schertsfiguren zich voor historicus uitgeven…’

‘Maar de man die jij nu bedoelt geeft zich voor álles uit! Naast astronoom, fysioloog, pediater en spekpater is hij ook nog kernfysicus, astrolabium, filosoof…’

‘Hij houdt zich voor competent genoeg om zelfs in verband met literatuur een duit in het zakje te mogen doen.’

‘Dat loopt dan altijd en terecht slecht af voor zo’n stuk onbenul. Dankzij Het Paradigma en de nieuwe actualiteit van zijn dichtbundel weet iedereen nu wat hij waard is.’

‘Vergeet de kerstverhalen van Eurykleia niet!’

Incident gesloten.

***

De foto van de Brusselse Kunstschutz uit het Archief Rechtvaardige Rechters wou ik nog als primeur kunnen publiceren, voor hij de wijde wereld in gaat. Vermoedelijk is dit de enige bekende foto van dat gezelschap. Helemaal links zit Henry Koehn, uiterst rechts zijn chef, Professor Rosemann.

Kennelijk werd Rosemann door zijn ondergeschikten aangesproken met het Nederlandse woord ‘baas’. In ieder geval luidt de aanhef van een brief die de secretaresse Lotte Weber (derde van links) lang na de oorlog aan hem adresseerde: ‘Lieber Baas’.

Noemde ook Koehn hem zo?

We zullen het waarschijnlijk nooit weten.

***

Een opstel van Wolfgang Krönig uit 1964 in de nalatenschap van Rosemann.

‘Teneur van het opstel,’ aldus Christina Kott, ‘is het tekort aan volledige (…) inventarissen in België. Redenen hiervoor: de ontbrekende organisatie van overheidswege van monumentenzorg.’ Ze citeert dan Krönig:

‘Nóg een reden, niet minder belangrijk hoewel ternauwernood ooit uitgesproken, zou het verlangen zijn naar onbeperkte liberaliteit, het al te ongeremde maar laten betijen van industrie, private bouwactiviteit en stedenbouwkundige ontwikkeling in de voorbije meer dan honderd jaren. Het verlies aan culturele waarden dat het land hierdoor geleden heeft is aanzienlijk. De onaangename aanblik van veel plaatsen en landstreken in stedenbouwkundig opzicht, contrasteert opvallend met het Nederlandse buurland. In Nederland heeft het ‘Rijksbureau voor Monumentenzorg’ een inventarisatie van monumenten op z’n actief die in België tevergeefs zijns gelijke zoekt. (…) Zo kun je maar hopen dat in België niet alleen de inventarisatie (…) in de toekomst in een verhoogd tempo voort zal gaan, maar ook het daarmee verbonden inzicht in de steeds dringender wordende geordende bevrediging van (…) behoeften. Alleen dán kan de gemeenschappelijke erfenis van de Europese cultuurnaties beter bewaard worden voor de toekomst.’

 

***

Een van de opzienbarendste dingen die ik de voorbije dagen geleerd heb: het ontslag van Metternich als chef van de Kunstschutz in België en Noord-Frankrijk zou geen gevolg geweest zijn van de confrontatie met Göring – die dat ontslag vervolgens bewerkstelligd zou hebben. Maar wel zou het in verband hebben gestaan met het ‘Genter Altar’ – het Lam Gods dus. Hoe en waarom? Om velerlei redenen hangt er om dit ontslag een waas van geheimzinnigheid.