25 november 2019. Coralie Coloratuur.

Marx’ geboortestad Trier. Verkeerslicht.

In afwachting dat Lucas zijn tweede stuk over literair populisme eindelijk vrijgeeft, publiceer ik hier een paar foto’s die illustreren dat zulk populisme tegenwoordig overal in Europa de goede toon is. Hierboven een foto van Karl Marx als verkeerslichtfiguur in zijn geboortestad Trier. Daarop komen we terug.

Nietzsche had niet zo veel uitstaans met Naumburg aan de Saale – waar in de dom de beroemde Uta van de Meester van Naumburg te zien is. Toen hij al dement was heeft de moeder van de filosoof een huisje gekocht in die stad en hem daar enkele jaren verpleegd. Maar Naumburg wil nu de reputatie van Nietzsche-stad in de verf zetten. Ze hebben een standbeeld voor hem opgericht.

Naumburg. Nietzsche-monument.

Bij de filosoof op een sokkel staat een meisje, uitdagend de handen in de zij, in een minirok en kennelijk blakend van zelfbewustzijn. Maar op een of andere manier wekt ze niet de indruk de filosoof gelezen te hebben. Het boek dat hij in de hand houdt keurt ze geen blik waardig. Kortom, ze weet van toeten noch blazen wie die man op de sokkel is en waarvoor hij staat, wat aan haar arrogante pose geen afbreuk doet. Nietzsche zelf kijkt heel wat minder zelfbewust en je vraagt je af of hij in dat boek kan lezen, of hij niet al te zeer umnachtet is. Waarom hebben ze die sufkop op die sokkel gezet en niet dat pittige kind?

Gelijkgezinden

Ook de voorbijgangers schijnen zich met de bronzen meid verwant te voelen en zich geen zorgen te maken over wat er in dat boek zou kunnen staan. In ieder geval wordt Nietzsche verleukt en onschadelijk gemaakt, ondanks de sokkel neergehaald tot op het niveau van kinderen en toeristen. Er is geen distantie.

Nog meer een stripfiguur is de Pieter Bruegel aan de Kapellekerk in Brussel.

Zogenaamde Bruegel aan de Kapellekerk in Brussel.

Het naïeve naturalisme van die lijst wekt de geest van het stripverhaal zo ergerlijk, zo pestilent dat zelfs wie nooit een stripverhaal leest bij het bekijken van dit “monument” nog onder de indruk komt van de geest van Suske en Wiske. Het aapje op de schouder – dat is nu sympathiek, zie. Het genie als gewoon mens.

Samen met Jan van Eyck was Bruegel het grote genie uit het (vooralsnog) bezette deel van Nederland. Wie zulk monument kan dulden maakt duidelijk daar niets van te begrijpen. Het is beschamend. Gelukkig leeft Lucas in de Innere Emigration, ik in Zwitserland en mijn grootmoeder pendelt tussen beiden. Wij hebben met zo’n monument van onbegrip in ieder geval niets te maken. 

Het monument dat China geschonken heeft aan de geboortestad van Karl Marx, Trier, drukt waardigheid en erkentelijkheid uit.

Deze Marx is echt monumentaal.

Om daar iets tegen te doen hebben de Trierenaars ook van hem een stripfiguur gemaakt. De leukigheid ten top gedreven door de filosoof te verkleinen tot verkeerslichtfenomeen. Bij rood ziet het er uit als bovenaan dit stuk, bij groen als hier: