Eurykleia: presentatie Nederland 1 Bolwerk van de geest. 31 mei 2023.

Lucas Mariën schrijft geen roman zoals men die zich klassiek voorstelt. Veeleer kan men spreken van een “episch complex”, waarbij gedrukte tekst en digitale media zich verweven, fictie en filosofisch discours elkaar aflossen. Hij legt zich hierbij vooral toe op Vlaanderen als niet bevrijd deel van Nederland.

Hij mengt filosofie en literatuur, en daarvoor lenen de diefstal van Jan van Eycks Rechtvaardige Rechters en de figuur van Arsène Goedertier zich uitstekend. Goedertier introduceerde in zijn afpersersbrieven – de D.U.A.-brieven – nieuwe personages en schiep zo een zelfstandig drama.

Mariën wil gestalte geven aan “de voortzetting van de diefstal met andere middelen”, een allusie op een uitspraak van Carl von Clausewitz: “Oorlog is de voortzetting van politiek met andere middelen.”

Mariën ziet de affaire Rechtvaardige Rechters als een “scheppende mythe” en behandelt de diefstal fundamenteler. Het gaat om de ontwikkeling van het vrije, rationele individu en de eeuwenlange poging om dit streven te onderdrukken, in de kunst, de literatuur, en in heel de cultuur en de maatschappij. Dat was al het geval bij Siger van Brabant in de dertiende eeuw, bij Jan van Eyck ook, en hij trekt de lijn door tot Gerard Walschap en Arsène Goedertier. De geschiedenis van Nederland is van die worsteling doordrongen. Een Nederlandse geschiedenisfilosofie zal het a fortiori ook zijn.

Het ‘Nederland’-werk met de Rechtvaardige Rechters als uitgangspunt, bestaat uit meerdere delen. Het eerste, dat nu verschijnt, is samengesteld uit een afdeling Sezession en een Secessie.

De sezession behelst een afscheiding van bestaande ‘literaire’ toestanden, een zich losscheuren van en zich afzetten tegen het thomistisch-Tartufistaanse model, maar ook tegen de hedendaagse post-literatuur.

De secessie gaat over de Nederlandse natie. Het is een fictioneel verhaal, een spel met personages uit “het betere boek”, uit beroemde romans die niet werkloos mogen worden na de door de schrijver gediagnosticeerde dood van de roman. Madame Bovary, Jan Houtekiet, Batavus Droogstoppel (Lauriergracht 37)… vieren mee feest naar aanleiding van de benoeming van een “poëet van de natie” in Huichelarije. Door een lek van een ondergedoken informant heeft de schrijver kennis gekregen van een door de Villa Elevata ontworpen masterplan waarin die een rol speelt, en waarmee deze Villa de plannen van het Huichelarees “systeem” doorkruist en verijdelt. ‘Waarom dit nog langer verborgen houden,’ vroeg de schrijver tijdens ons voorbereidend gesprek – en dat vinden wij ook.

Waarbij niet vaststaat of dat de Villa echt bestaat en het (volgens sommigen: satanisch-boosaardige) masterplan niet op een complottheorie gebaseerd is. Ultrageheim, maar dodelijk efficiënt. (Eurykleia C.)

Nederland. 1 Bolwerk van de geest. Een episch complex.

408 bladzijden

33 €