ë

Eurykleia aan Prof. Daas.

Waarde Daas,

Odysseus omklemde als smekeling de knieën van de koningin der Phaeaken, schrijf je terecht, en jij als literatuurwetenschapper bent daardoor op een verkeerd spoor gezet. Dit is de verklaring voor je wangedrag tegenover mij.

Dat je je hand op mijn knie gelegd hebt zou ik nog blauwblauw kunnen laten (en de bloedneus en het blauwe oog die er het gevolg van waren als voldoende genoegdoening beschouwen), als je de schuld niet probeerde af te wentelen op Homeros zélf.

Odysseus is aangespoeld als schipbreukeling en aangewezen op de hulp van Nausikaä en haar vriendinnen. Maar hij is volkomen naakt. Om de meisjes onder ogen te kunnen komen houdt hij een dichtbebladerde takkenbos voor zijn – mannelijkheid, zal ik maar zeggen. Als hij zo uit het bos opdoemt, slaan alle meisjes op de vlucht. Alleen koningsdochter Nausikaä wordt door de speciale bijstand van Pallas Athene zozeer gesterkt dat ze in staat is te blijven en hem te woord te staan. Maar Odysseus, de listige, weet natuurlijk dat hij haar niet bang mag maken. Hij vraagt zich af of hij haar te voet kan vallen en haar knieën omvatten – wat dus de houding van een smekeling schijnt te zijn. Maar hij vindt het verstandiger om op afstand te blijven en haar toe te spreken met vleiende woorden ‘opdat ze niet toornig werd als hij haar knieën aanraakte’. Zo staat het in de vertaling van Dirk Volkertszoon Coornhert, groot humanist, schrijver, vertaler, graficus… En dus martelaar, een Gentenaar die als ketter naar het noorden moest vluchten, vervolgd door uw katholieke geloofsgenoten, Daas.

Nausikaä vindt Odysseus ‘wonderlijk’, hoewel – zegt ze – ‘gij niet zot noch onrustig en zijt in den schijne’ (206). Maar later, als hij gebaad is en geolied ziet hij er zo geweldig uit!

Nausikaä vraagt haar vrouwen: ‘Dunkt hem u niet bij een van de goden te gelijken? O hadden mij de goden zulk een man uitgelezen!’ (264-5)

Geen wonder dat ze het beste met hem voor heeft en hem precies uitlegt wat hij moet doen om door de Phaeaken te worden geholpen. Haar belangrijkste raad: ga naar het paleis en val mijn moeder te voet. Naar haar vader moet hij niet omkijken: ‘Loop langs hem heen en omarm de knieën van mijn moeder.’ (vert. Imme Dros.) Dat doet hij ook en ‘omvatte met smekende handen de knieën van onze moeder’

Wat is nu het verschil met jou, Daas? Dat jij je met Odysseus durft te vergelijken! Maar als ik jou uit om het even welk bos tevoorschijn zou zien treden, zelfs met een biologische broek als Odysseus, maar zo groot dat je er helemáál achter schuilging, dan nog zou ik vierklauwens wegvluchten van dat strand. En geen Athene met Zeegroene Ogen zou me kunnen weerhouden – al heb ik anders een grote verering voor de godin.

Je hebt een vrouw en arme bloedjes van kinderen, schrijf je nog.

Daaraan had je vroeger moeten denken.

Mensen met echte begaafdheid voor literatuur halen uit de grote meesters alleen maar goede lessen; katholieken verdraaien de tekst. Aldus spreekt Eurykleia.

P.S. – Als het als smekeling was dat je mijn knieën omvatte, waaróm wou je dan wel smeken?

***

Uit een ‘repliek’ van prof. Zoetesmeer aan Eurykleia (samenvattend citaat).

…is het zo onwaarschijnlijk dat de Russen tenminste een partiële medeplichtigheid – Kniegate zou het eerste grote schandaal van de voorbije jaren zijn waar Poetin voor niets tussen zit! De Nato moet ingrijpen en op z’n minst manoeuvres organiseren om de Russische bedreiging te keer te gaan…

***

Eurykleia aan Zoetesmeer.

Beste Jos,

Wat lig je een repliek te schrijven op mijn uitgelekte brief aan Daas, terwijl je helemaal niet aangesproken was! De

Nato, dat is een misdadige organisatie, daar moeten we uit.

Het spreekt vanzelf dat er in Europa geen steen meer op de ander blijft als het tot een conflict komt. Misschien willen de Amerikanen dat wel maar wat ik wou –

Ik weet uit betrouwbare bron dat de uitgeverij Paradigma in het nieuwe jaar een nieuwe roman van Lucas wil publiceren. En dat boek zou over jou gaan, Jos! Het manuscript heeft hier zelfs op de hoek van de ontbijttafel gelegen, zonder dat ik er erg in had. Het zijn maar geruchten, mijn kleindochter heeft het boek kunnen inkijken, maar ze zwijgt als het graf. Het boek gaat zeker over je moeilijke jeugd en hoe je het toch tot moraaltheoloog hebt weten te brengen. Komt Kniegate er al in voor?

Dit moet ik je zeggen, Jos: als de schande te groot wordt dan kan ik niet anders… Mijn geloofwaardigheid als verkoopdirecteur van het Paradigma zou in het gedrang kunnen komen. Ik kan geen platonische vriendschap onderhouden met iemand die mijn goede naam in opspraak brengt. Onthou dat goed.

Eurykleia