Exempel 2. Afgebroken experiment.

4 december 2018. Lucas Mariën.

 

Coralie heeft net moeten erkennen dat ze Henry Koehn als fotograaf verkeerd beoordeeld had – en nu moet ik mijn excuses aanbieden. Het lijkt wel alsof het Paradigma meedoet met die hedendaagse excuseerwoede en collectieve schuldbekentenissen waarmee de Angelsaksische civilisatie probeert de algemene barbarij nog wat aan te zwengelen. Gina Haspel de folteraarster van de CIA, in plaats van voor de rest van haar leven de gevangenis in te gaan… draait wat frasen in elkaar, voorspelbare, gehuichelde, en de carrière kan zonder hapering worden voortgezet, Sado-Gina kan opklimmen tot in een van de hoogste functies in de Verenigde Staten – die vanzelfsprekend een folterstaat zijn, daarenboven bekend voor het ontketenen van oorlogen, het organiseren van putschen, het samenzweren tegen superieure cuturen, het vermoorden van politieke tegenstanders als Olof Palme en alle andere misdaden – op voorwaarde dat die massief en grootschalig zijn. Dat geëxcuseer is een zuiver instrument tot handhaving van macht geworden; is voos, wansmakelijk en moreel verwerpelijk – ik heb het woord moreel gebruikt? Dat wou ik eigenlijk niet meer doen, het is me ontglipt. Het druist in tegen mijn taalgevoel, woorden te gebruiken die geprostitueerd, verkocht, uitgehold en uitgelebberd zijn, van iedere betekenis ontdaan.

De kwestie is dat we onze beschouwingen over het geval Leopold Lippens hier stopzetten. Terwijl we nog aandacht hadden willen en moeten besteden aan de slachtoffers, de X-en. Daar wordt trouwens aan gewerkt, aan de rehabilitatie van de slachtoffers, maar er zijn andere vormen voor nodig om die tot een goed einde te brengen.

Van bij het begin heb ik een zeker onbehagen tot uitdrukking gebracht, omdat ik me op dit moment op deze webstek eigenlijk niet met de zaak Dutroux wilde inlaten. Het toch te doen was een romantische aberratie, geen ecologische klassiek. Het nadenken over digitale literaire vormen leidt weliswaar tot experiment, de kritische confrontatie met voordenkers uit het verleden geeft aanleiding tot uitproberen van dingen in nieuwe contexten – maar in dit geval was het ondoordacht. Ik kom terug op facetten van digitale literaire vormen.

Maar het is ook een eigenschap van het experiment, dat het kan worden stopgezet als het een verkeerde richting uitgaat – wat we bij dezen doen. Hoe vaak hebben we niet tegen Coralie gezegd: zit je toch niet voortdurend te verontschuldigen, Coralie. Dat is iets wat zo’n Gina Haspel doet, dat doet toch geen Europese vrouw met klasse als jij bent! Vanwege desinvoltura immers. En waar blijft je specifiek Toscaanse gratie dan? Toen Lucrezia Tornabuoni nei Medici op zoek ging naar een vrouw voor haar zoon Lorenzo – de latere Magnifico – moest ze zich in een brief beklagen dat de meisjes van Rome zich niet zo flink rechtop hielden als die van Firenze. Ben je dat soms vergeten? En wat zal een toekomstige schoonmoeder dan wel over jou schrijven? En is dat stijl?

We hebben ingespeeld op de actualiteit – de verkiezingsoverwinning van zo’n Lippens – en op een commentaar van lezer ***. De nieuwe media verkorten de afstand tussen de lezer en de schrijver. Maar dat alles – in de grond romantische tendenzen – moet theoretisch gefundeerd en van stijlloosheid ontdaan worden. Anders botsen ze met de klassieke oriëntatie van ons literair denken.

 

Annex (van Eurykleia):

Ik moet me van jouw verklaring over collectieve excuses van het Paradigma distantiëren, Lucas, hoezeer ik je anders ook ben toegedaan… Maar er is niets waarvoor ik me zou moeten verontschuldigen, behalve misschien bij Prof. Zoetesmeer, maar dat is alleen mijn zaak (en een beetje ook die van Zoetesmeer).

Eurykleia.

P.S. Zoetesmeer (en de mensen met wie hij samenwerkt) zou(den) bereid zijn om het Paradigma over te nemen en om te bouwen tot een democratisch project in het kader van de Westerse waardengemeenschap.